Саидмурод Давлатовтың Бай және кедей адамдардың ойлау стратегиясы кітабында бай және кедей адамдардың ойлау тәсілдеріндегі 32 негізгі айырмашылық сипатталған. Төменде осы 32 айырмашылықтың тізімі қазақ тілінде, кітаптың мазмұнына сүйене отырып, қысқаша түсініктемелерімен берілген:

Бай және кедей адамдардың ойлау стратегиясындағы 32 айырмашылық

1. Молшылық пен тапшылық
   • Байлар мүмкіндіктердің шексіз екеніне сенеді, ал кедейлер ресурстардың жетіспеушілігіне назар аударады.
2. Білім мен түсінік
   • Байлар білімді терең түсінуге ұмтылады, ал кедейлер білімді жаттанды түрде қабылдайды.
3. Толпа мен жеке тұлға
   • Байлар өз жолын таңдайды, ал кедейлер көпшіліктің пікіріне бағынады.
4. Қорқыныш пен махаббат
   • Байлар махаббат пен сенімге негізделген шешім қабылдайды, ал кедейлер қорқынышқа бой алдырады.
5. Кедергілер мен мүмкіндіктер
   • Байлар қиындықтарды мүмкіндік ретінде көреді, ал кедейлер кедергілерге шоғырланады.
6. Ашкөздік, азғыру және тұрақтылық
   • Байлар тұрақтылыққа ұмтылады, ал кедейлер ашкөздік немесе азғыруларға беріледі.
7. Қара күн мен мүмкіндіктерді күту
   • Байлар болашақ мүмкіндіктерге дайындалады, ал кедейлер «қара күнге» ақша жинайды.
8. Ақша мен өмір
   • Байлар ақшаны өмір құралы ретінде қарастырады, ал кедейлер ақшаны өмірдің мәні деп санайды.
9. Айыптау мен тәжірибе жетіспеушілігі
   • Байлар сәтсіздікті тәжірибе ретінде қабылдайды, ал кедейлер басқаларды кінәлайды.
10. Қателіктер мен адам тұлғасы
    • Байлар қателіктерді жеке тұлғадан бөледі, ал кедейлер оларды өздерімен байланыстырады.
11. Кейін мен қазір
    • Байлар болашаққа жоспарлайды, ал кедейлер тек қазіргі сәтке назар аударады.
12. Аспаннан түскен байлық пен ақша
    • Байлар ақшаны еңбекпен табады, ал кедейлер оның өздігінен келуін күтеді.
13. Ақша – мәселелердің көзі
    • Байлар ақшаны шешім құралы деп санайды, ал кедейлер оны мәселелердің себебі деп есептейді.
14. Адалдық пен байлық жолдары
    • Байлар адал жолмен байлыққа ұмтылады, ал кедейлер байлықты адалдыққа қайшы деп санайды.
15. Эгоизм мен әділдік
    • Байлар әділдікті бағалайды, ал кедейлер эгоизмді әділдікпен шатастырады.
16. Жалғыздық пен айналадағылардың қолдауы
    • Байлар қолдау желісін құрады, ал кедейлер жалғыздықта қалады.
17. Қайырымдылық пен табыс деңгейі
    • Байлар қайырымдылықты табыстың бөлігі деп санайды, ал кедейлер оны шығын деп есептейді.
18. Ақшаны қашан жинау керек
    • Байлар ақшаны стратегиялық жинайды, ал кедейлер оны кездейсоқ жинайды.
19. Жалғыз жұмыс пен команда
    • Байлар командамен жұмыс істейді, ал кедейлер жалғыз әрекет етеді.
20. Қай елде ақша табу керек
    • Байлар мүмкіндікті кез келген жерде іздейді, ал кедейлер оны тек белгілі жерлермен шектейді.
21. Ақша ақшаны жасайды
    • Байлар ақшаны инвестицияға салады, ал кедейлер оны жаратады.
22. Уақыт пен ақша
    • Байлар уақытты ақшаға айналдырады, ал кедейлер уақытты ысырап етеді.
23. Жинау мен көбейту
    • Байлар ақшаны көбейтуге тырысады, ал кедейлер тек жинаумен шектеледі.
24. Табысты не анықтайды
    • Байлар табысты ойлау мен әрекет деп санайды, ал кедейлер оны сыртқы факторларға байланыстырады.
25. Ақша мен жақсылық
    • Байлар ақшаны жақсылыққа пайдаланады, ал кедейлер оны теріс мақсатпен байланыстырады.
26. Физикалық және ақыл-ой еңбегі
    • Байлар ақыл-ой еңбегіне басымдық береді, ал кедейлер физикалық еңбекке шоғырланады.
27. Бәсеке мен бірегейлік
    • Байлар бірегейлікті дамытады, ал кедейлер бәсекеден қашады.
28. Табысты ұлғайту мен ықтимал шығындар
    • Байлар шығындарды есептелген тәуекел ретінде қарастырады, ал кедейлер одан қорқады.
29. Үнемдеу мен капиталды басқару
    • Байлар капиталды басқарады, ал кедейлер тек үнемдеуге тырысады.
30. Ақшаның бағасы
    • Байлар ақшаның құнын түсінеді, ал кедейлер оны эмоциямен бағалайды.
31. Қанша жұмыс істеу және қанша табу
    • Байлар тиімді жұмыс істейді, ал кедейлер көп жұмыс істеп, аз табады.
32. Уақыт пен ақшаны сатып алу
    • Байлар уақытты сатып алады (мысалы, автоматтандыру арқылы), ал кедейлер ақшаға ғана шоғырланады.

Ескертпелер

• Дереккөз контексті: Кітапта (272 бет, Эксмо, 2020) Давлатов 546 табысты адамның өмірін зерттей отырып, бай және кедейлердің ойлауындағы 50-ден астам айырмашылықты анықтаған, бірақ 32 ең маңыздысы сипатталған. Жоғарыдағы тізім кітаптың мазмұнынан (21-218 беттер) алынған.
• Негізгі идея: Давлатов ойлаудың табыс пен сәтсіздіктің басты себебі екенін баса айтады. Байлардың ойлауы проактивті, мүмкіндіктерге бағытталған және жауапкершілікке негізделген, ал кедейлердікі реактивті және шектеулі.
• Қолдану: Бұл айырмашылықтар қаржылық ойлауды өзгертуге, шектеуші сенімдерден арылуға және жаңа табыс көздерін табуға бағытталған.